መደብ ዜናን ዌቢናራትን

ጸጋታት ጥዕና ሓንጎል

Brain Health
ሰነ 26, 2024

ኣብ ዕድመኻ ጥዕና ሓንጎልካ ክጽሎ ዝኽእል ብዙሕ መገድታት ኣሎ፡ ከም ሕማም ምርሳዕ ወይ ስንባደ ዝፈጥር መጉዳእቲ ሓንጎል ዝኣመሰሉ ሕማማት።

ውጽኢት ሓደጋ ይኹን ናይ ምብስባስ ጸገም፡ ምልክታት ኩነታት ሓንጎል መብዛሕትኡ ግዜ ንነዊሕ እዋን ዝጸንሕ ክንክን ከምዘድሊ ይድርኹ - ኣብ ንጥፈታት መዓልታዊ መነባብሮ ከም ምብላዕ፡ ምሕጻብን ምልባስን ይሕግዙ። ኣብ መጻኢ፡ ናይ ኣእምሮኣዊ ምንቁልቋል ወይ ናይ ሓንጎል መጉዳእቲ ዘጋጥሞም ዋሽንግተንውያን፡ ብመንገዲ WA Cares Fund ጥቕምታት ክረኽቡ ክኽእሉ እዮም።

ኣልዛይመርን ረሲዕነትን

ረሲዕነት ከም ምጥፋእ ዝኽርን ጸገማት ቋንቋን፡ ምፍታሕ ጸገማትን ካልእ ናይ ምሕሳብ ክእለትን ዝኣመሰሉ ምልክታት ዝገልጽ ሓፈሻዊ ቃል እዩ። ኣልዛይመርስ እቲ ዝበዝሐ ጠንቂ ሕማም ምርሳዕ እዩ። ብመሰረት ጸብጻብ ማሕበር ኣልዛይመርስ ፡ ኣብ ዋሽንግተን ዕድሚኦም 65ን ልዕሊኡን ዝኾኑ 127 ሽሕ ሰባት ብሕማም ኣልዛይመርስ ይነብሩ ኣለዉ።

ብዛዕባ ሓደ ትፈትዎ ሰብ ሕማም ምርሳዕ ዘለዎ ትሻቐል? ማሕበር ኣልዛይመርስ 24/7 ናይ ሓገዝ መስመር ብነጻ፣ ምስጢራዊ ደገፍ ኣብ ዓመት 365 መዓልታት ብ 800-272-3900 ይህብ። እቲ ማሕበር ካልኦት ብዙሓት ሓገዝቲ ኮይኖም ክረኽብዎም ዝኽእሉ ጸጋታት እውን የቕርብ።

ኣብ ዋሽንግተን ፡ መደብ ደገፍ ኣለይቲ ስድራቤት ፡ ንዘይክፈሉ ኣለይቲ ክንክን ዘድልዮም ዓበይቲ ሰባት ይርከብ። ኣብ ከባቢኻ ዘሎ መደብ ካልኦት ጸጋታትን ኣገልግሎታትን ከም ናይ ኣለይቲ ደገፍ ጉጅለታትን ምኽርን ክትረክብ ክሕግዘካ ይኽእል፣ ስልጠና ክህበካ፣ ኣብ ናይ ዕረፍቲ ክንክን ወይ ናይ ክንክን ቀረብ ክሕግዘካን ካልእን ክሕግዘካ ይኽእል።

እቲ ናይ ግዝኣት ዲመንሽያ ኣክሽን ኮላቦሬቲቭ ብሕማም ምርሳዕ ዝተጠቕዑ ስድራቤታት እውን ሰፊሕ ሓበሬታን ጸጋታትን የቕርብ። ኣብ ነፍሲ ወከፍ ደረጃ ጉዕዞኻ እንታይ ክትጽበ ከም ዘለካ ዝያዳ ንምፍላጥ ኣብ ናይ ዲመንሽያ መንገዲ ካርታ ርአ፣ ናይ ኣላዪ ምኽሪ ወረቓቕቲ ብዛዕባ ልሙዳት ብድሆታት ብኸመይ ከም እትሕዞ ዝያዳ ንምፍላጥ፣ ከምኡ’ውን ኣገደስቲ ፋይናንሳውን ጥዕናውን ክትሰርሕን ክትምዝግብን ዝሕግዘካ ናይ ዲመንሽያ ሕጋዊ ውጥን መሳርሒ ውሳነታት ክንክን።

ስንባደ ዝፈጥር መጉዳእቲ ሓንጎል

ስንባደ ዝፈጥር መጉዳእቲ ሓንጎል (TBI) ሓንጎልካ ብኸመይ ከም ዝሰርሕ ዝጸሉ መጉዳእቲ እዩ። ኣብ ኩሉ ዕድመን ድሕረ ባይታ ዘለዎም ሰባት TBIs የጋጥሞም፡ እዚ ድማ ውጽኢት ሓደጋ መኪና፡ ስፖርታዊ መጉዳእቲ፡ ምውዳቕ ወይ ካልእ ኣካላዊ ስንባደ ኣብ ሓንጎል ክኸውን ይኽእል። ብዛዕባ ምልክታት TBI ዝያዳ ፍለጥ ።  

ንTBI ዘጋጥሞም ሰባትን ንኣለይቶምን ብዙሓት ጸጋታት ኣለዉ። ካበይ ከም እትጅምሩ ወይ እንታይ ዓይነት ሓገዝ ከም ዘሎ ርግጸኛታት እንተዘይኮይንኩም፡ ካብ ዝኾነ ቦታ ግዝኣት ዋሽንግተን ንነጻ ምስጢራዊ ሓበሬታን ናብ ካልኦት ጸጋታት ንምውካስን 2-1-1 ክትድውሉ ትኽእሉ ኢኹም። ብዛዕባ 2-1-1 ብኸመይ ክሕግዝ ከም ዝኽእል ዝያዳ ፍለጥ ።

ኪዳን መጉዳእቲ ሓንጎል ዋሽንግተን ናይ ደገፍ ጉጅለታትን ካልኦት ጸጋታትን እውን የቕርብ።

ሓንጎልካ ጥዕና ዘለዎ ምሕላው

ጥዕና ሓንጎል ኣብ ሓፈሻዊ ጥዕናኻ ወሳኒ ኣካል እዩ፣ ብፍላይ ምስ እርጋንካ። ከም ጥዑይ ኣመጋግባ፡ ማእከላይ ኣካላዊ ምንቅስቓስን ኣእምሮኣዊ ምልዕዓልን ዝኣመሰሉ ረቛሒታት ኣነባብራ፡ ንናይ ኣእምሮኣዊ ምንቁልቋል ሓደጋኻ ንምንካይ ክሕግዙ ይኽእሉ። ንዝያዳ ንምፍላጥ ነዞም ምኽርታት ንጥዑይ ልምድታት ሓንጎል ርኣዩ።

ንሓደጋ ምውዳቕካ ብኸመይ ከም እትቕንሶ ምሕሳብ እውን ኣገዳሲ እዩ፣ ብፍላይ ንኣረጋውያን ዓበይቲ። ክፍሊ ጥዕና ንውድቀት ንምክልኻል ብዙሕ ጸጋታት የቕርብ ።

ካብ ክኢላታት ኩነታት ሓንጎልን ጥዕና ሓንጎልካ ንምሕላውን ዝያዳ ክትሰምዕ ትደሊ? ቅዳሕ ናይ ሰነ ዌቢናርና ርኣዩ፣ WA Cares Conversations: Caregiving and Brain Health.

translated_notification_launcher

trigger modal (ti/Tigrinya), spoil cookie